پروفسورکامرانی و دکترفرهادی از مقایسه پارک های علم وفناوری ایران و جهان می گویند

مقدمه : امروزه هدف از تاسیس پارک های علمی و شهرهای تحقیقاتی در هر کشوری از سیاست های توسعه ای آن کشور نشأت می گیرد که هدف اصلی آنها ، توسعه فناوری و ایجاد شرایط مستعد برای انواع نوآوریها و به کار گیری توان خلاق علمی و پژوهشی دانشگاه ها و موسسات خصوصی و صاحبان صنایع می باشد.شهرک‌ها و پارکهای علمی نمونه ای از ساختارهای جدید علمی و پژوهشی هستند که از دهه ۱۹۶۰ ابتدا در آمریکا ظهور یافته و از آن به بعد در دیگر کشورهای جهان تسری یافته است .
در دهه یادشده برخی از کشورهای صنعتی ایجاد پارک علمی – فناوری را عامل مهمی در توسعه فناوری و اقتصادی خویش می دیدند . از سوی دیگر در دهه ۱۹۸۰ در جهان گونه ای از رکورد اقتصادی و کاهش درآمد و افزایش بیکاری روی داد .سیاستگزاران اقتصادی دنیا امید شان به توسعه هدایت شده فناوری بود تا از این طریق روح تازه ای در کالبد اقتصاد منطقه ای و ملی آنها دمیده شود .این نوآوری مناسب به ویژه برای کشور های جهان سوم از جمله کشورهای جنوب شرق آسیا که مواجه با مشکلات عدیده ای بودند بسیار موثر و کارا بوده است .
به همین سبب مطرح شدن این قبیل کشورها در مسائل علمی و فناوری‌های علوم مختلف و تعلق گرفتن بخشی از بازارهای جهانی به آنها ، بطور عمده ریشه در فعالیتهای پارک‌ها و شهرک های علمی و تحقیقاتی آنها داشته
است .
لذا شهرک های علمی و پارک های تحقیقاتی با اتکاء بر یک نظام همکاری کارآمد و موثر قادر به خلق و ابداع نوآوری و تفاهم علمی بوده تا نهایتاً تلاش آنها به فرهنگ تحقیقات فراگیر تبدیل گردد .
درهمین راستا بسراغ دو تن از اساتید دانشگاه های هرمزگان و پیام نور رفتیم تا نظرشان را در خصوص امکاناتی که شهرکهای علمی دراختیار نخبگان و محققان قرار می دهند جویا شویم. با ما همراه باشید.
احسان کامرانی عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان بااشاره به وجود شهرکهای علمی قوی و متعدد در تمامی کشورها گفت: در تمامی کشورهای دنیا شهرکهای علمی قوی در تمامی زمینه های علم وفناوری وجود دارد و امکانات و تجهیزات لازم را دراختیار نخبگان علمی و صاحبان ایده برای انجام طرحها و مطالعات علمی قرار می دهند.
وی افزود: درواقع کاراین مراکز علمی ابتدا از استارتاپها شروع می شود و به مرور زمان مراکز کوچک براساس رشدی که می کنند در مراکز رشد ویا Inkovitors مراکز رشد فناوری ، مراحل تکاملی خودرا طی کرده وبزرگ می شوند .
شهرکها محصول پارکهای علم وفناوری
درواقع شهرکهای علمی محصول پارکهای علم وفناوری تخصصی و بزرگی هستند که می توانند فضاهای لازم را دراختیار محققان و مخترعان قرار بدهند تا آنها بنا به نیازاموزشی و علمی خود در سطوح مختلف به پژوهش و تحقیق بپردازندبی آنکه دغدغه ای داشته باشند.
این استاد دانشگاه هرمزگان گفت: در تمامی کشورهای دنیا این شهرکها وجود دارد اما درکشور ما فقط شهرک تحقیقاتی اصفهان و پردیس تهران می باشد بطوریکه 470شرکت در شهرک علمی اصفهان مشغول فعالیتند و در سایراستانها چنین شهرکهایی برای انجام پژوهش وجود ندارد و لازم است که نسبت به تاسیس و گسترش شهرکهای علمی از هم اکنون برنامه ریزی نماییم.
پروفسور کامرانی تاکید کرد: دراین شهرکها
ایده های علمی و تحقیقاتی را عملیاتی کرده و تمامی تجهیزات علمی و فنی و آزمایشگاهی در اختیار صاحبان ایده و خلاقیت قرار می دهند ، از طرفی مشاوره های علمی رایگان ، مشاوره مالی و حقوقی و علمی وفناوری و پژوهشی دراختیار محققان قرارمی دهند تا مخترعان بتوانند به راحتی برروی طرحهای خود کار کنند وخروجی مناسب داشته باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه هرمزگان گفت: پارکهای علم وفناوری در کشورهای توسعه یافته بسیار تخصصی و بزرگ بوده بطوریکه فقط دریک زمینه خاص کار می کنند مثلا نانو ، بیوتکنولوژی و تکنولوژی های زیستی و …که این پارکهای تخصصی بعداز مدتی تبدیل به شهرکهای علمی تحقیقاتی می شود .
اختصاص بودجه های دولتی به شهرکهای
علمی
وی با اشاره به اختصاص بودجه های پژوهشی به این مراکز در سایر کشور افزود: در این کشورها بودجه وردیفهای معلوم مشخصی از سوی دولت برای این مراکز تخصیص داده می شود و دیگر هیچ شهرک و مرکز رشد وعلمی درگیر مسایل مالی وکمبود بودجه نمی باشد و محققان می توانند با تمام امکاناتی که دولت دراختیار شان می گذارد به کارهای پژوهشی و ازمایشات مختلف بپردازند.وی گفت: دراین کشورها افرادی که ایده های ناب و دست اول دارند ودر فناوری های روز و تکنولوژی نوآوری می کنند می توانند تولید محصول کرده و بلافاصله پس از ثبت اختراع و مالکیت حقوقی آن محصول را بنام خود ویا شرکت مربوطه تجاری سازی نموده و به سایرکشورها می فروشند و از فواید آن بهره مند می شوند.
ثبت اختراع و تجاری سازی
کامرانی گفت: پس از ثبت اختراع دراین
کشورها ، دیگر کسی حق کپی برداری ندارد چرا که محصول و اختراع ثبت جهانی شده وبنام صاحب طرح ثبت شده است . یکی از کارهایی که دراین شهرکهای علمی صورت می گیرد انجام
مشاوره های مالی و حقوقی و آموزش آن به مخترعان است و متاسفانه در کشور ما این آموزشها یا وجود ندارد واگر هم هست بسیار اندک وضعیف می باشد .در زمینه حسابداری و مالی وعلمی مشاوره های لازم داده می شود و حتی از سوی دولت تسهیلات ووام های مناسب دراختیار پژوهشگران قرارداده می شود تا بتوانند علاوه بر امورتحقیقاتی، نیازهای شخصی خودرا نیز برطرف نمایند.
فرهادی: امکانات علمی در تمام کشورها برابر نیست
دکترفرهادی پژوهشگر دوره فوق دکترا نیز بااشاره به امکاناتی که در خارج از کشوردراختیار پژوهشگران و محققین قرار می گیرد گفت: باید عرض کنم که میزان خدمات و امکانات فراهم شده برای محققان در کشورهای مختلف متفاوت است مثلا امکاناتی که برای پژوهشگران در کشورهای آمریکا و کانادا فراهم است حدود ده برابر امکانات محققان در اروپا می باشد و امکانات و مزایای محققان در اروپا حدود چند برابر امکانات در کشورهای آسیایی می باشد، با توجه به اینکه در کشورهای صنعتی پیشرفته کارخانجات بزرگ و غولهای صنعتی و اقتصادی حضور دارند همواره درب این صنایع عظیم به روی محققان از سراسر دنیا باز است تا بتوانند با پژوهش در مرزهای علم حرکت کنند و بتوانند برای چند سال آینده محصولات به روزی تولید کنند .
وی گفت: بعنوان نمونه در شرکت هیتاشی به عنوان یک برند لوازم خانگی حدود چهارصد نفر با مدرک دکتری و فوق دکترا در قسمت R&D (تحقیق و توسعه) به پژوهش می پردازند تا محصولات نسل نو تولید کنند.
انسجام مراکز علمی دنیادر حمایت از افراد
فرهادی افزود: مراکز حمایتی مختلفی در دنیا برای حمایت از پژوهشگران تاسیس و راه اندازی شده اند امثال : پژوهشکده ها، پارکهای علم و فناوری، مراکز رشد، مراکز نوآوری و خلاقیت، باشگاه های حمایت از پژوهشگران و مراکز R&D کارخانجات بزرگ و کوچک این مراکز با یک انسجام خاصی محققان را شناسایی می کنند و غالبا حتی بر اساس ادعای فرد مخترع یا محقق امکانات لازم را جهت گذران زندگی متوسط و انجام پروژه تحقیقاتی بر عهده
می گیرند به نحوی که با به سرانجام رسیدن پروژه در نمونه آزمایشگاهی و پایلوت محقق سهمی از سود حاصل از فروش محصول اولیه را ببرد.این پژوهشگر جوان هرمزگانی اظهارداشت:در ادامه به بخشی از خدماتی که مراکز تحقیقاتی به صورت رایج به محققان خود ارایه می کنند می پردازم:
یک: تشویق مادی قابل توجه افرادی که حاصل تحقیقات انها در مجلات معتبر دنیا با if بالا به چاپ می رسد
دو: پرداخت هزینه های سفر و اعزام به کنفرانسهای بین المللی جهت تبادل اطلاعات محققان
سه: برگزاری برنامه های علمی و بازدیدهای متناسب با رشته بصورت مدت دار در مراکز معتبر علمی جهان و اشنایی با ازمایشکاههای بزرگ دنیا
چهار: عقد قرارداد برای انجام پروژه های تحقیقاتی جهت تبدیل علم به فناوری و محصول صنعتی برای تولید ثروت
فرهادی درپایان گفت: امیدوارم روزی فرابرسد که درکشور مان هم تمامی امکانات و تجهیزات لازم در اختیار محققان قراربگیرد ودیگر هیچ مخترع و محققی به امید امکانات بیشتر و فراهم نمودن فرصتهای شغلی و تحصیلی بهتر سودای خارج از کشور برسرش نزند و تمام استعداد و ظرفیت وعلم خودرا برای پیشرفت وتوسعه کشورمان صرف کنند./